UI/UX là hai thuật ngữ quan trọng và phổ biến trong lĩnh vực thiết kế giao diện người dùng. Chúng đóng vai trò then chốt trong việc tạo ra những trải nghiệm tuyệt vời cho người dùng khi tương tác với ứng dụng, website hoặc các sản phẩm số khác. Trong bối cảnh internet và các sản phẩm kỹ thuật số ngày càng phát triển, việc mang đến một trải nghiệm người dùng tốt trở nên vô cùng quan trọng để sản phẩm của bạn có thể tạo ấn tượng mạnh mẽ và đạt được sự phổ biến. Vậy UX/ UI là gì? Giữa UI và UX cái nào quan trọng hơn? Hãy cùng Thiết kế web DC tìm hiểu qua bài viết dưới đây!

Thiết kế UX/ UI là gì?

UX/UI, viết tắt của User Experience (trải nghiệm người dùng) và User Interface (giao diện người dùng), là những lĩnh vực đang rất hot trong thời đại công nghệ số. Với nhu cầu ngày càng cao về việc sử dụng website, sản phẩm và ứng dụng trực tuyến, vai trò của UX/UI trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Khái niệm UI

UI là viết tắt của User Interface, tức giao diện người dùng. Đơn giản nhất, UI bao gồm tất cả những gì người dùng có thể nhìn thấy như màu sắc của website, cách bố cục sắp xếp, loại font chữ được sử dụng, và độ hấp dẫn của hình ảnh trên trang web hoặc ứng dụng.

Trong thiết kế, UI đóng vai trò truyền tải thông điệp từ người thiết kế, nhà cung cấp dịch vụ hoặc sản phẩm đến người dùng. Nhà thiết kế giống như lập trình viên hoặc nhà xây dựng, đảm bảo rằng bất cứ ai cũng có thể hiểu và sử dụng sản phẩm một cách dễ dàng.

Ví dụ về UI trong ứng dụng di động:

Trong ứng dụng ngân hàng di động của Vietcombank, người dùng sẽ thấy một giao diện sạch sẽ và dễ sử dụng. Màn hình chính hiển thị các thông tin tài khoản quan trọng như số dư hiện tại và các giao dịch gần đây, giúp người dùng dễ dàng theo dõi tình hình tài chính của mình. Thanh điều hướng nằm ở phía dưới cùng của màn hình, với các biểu tượng đơn giản và dễ nhận biết cho các tính năng chính như Chuyển tiền, Thanh toán hóa đơn, và Quản lý thẻ. Màu sắc chủ đạo là xanh lá cây và trắng, tạo cảm giác tin cậy và chuyên nghiệp. Các nút bấm lớn và rõ ràng, chẳng hạn như nút “Chuyển tiền ngay”, giúp người dùng thực hiện các giao dịch một cách nhanh chóng và dễ dàng. Hình ảnh minh họa và biểu tượng được sử dụng một cách hợp lý để hướng dẫn người dùng mà không gây rối mắt.

Khái niệm UX

UX là viết tắt của User Experience, nghĩa là trải nghiệm người dùng. Đơn giản hơn, UX là những đánh giá của người dùng khi sử dụng sản phẩm, chẳng hạn như: Website hay ứng dụng của bạn có dễ sử dụng hay không, cách bố trí sắp xếp đã hợp lý chưa, và sản phẩm có đạt được mục đích đề ra hay không.

Người làm về UX được gọi là UX Designer. UX Designer sẽ nghiên cứu và đánh giá thói quen cũng như cách khách hàng sử dụng sản phẩm, từ đó đưa ra nhận định về website hoặc ứng dụng. Quá trình nghiên cứu và đánh giá này tập trung vào các yếu tố như tính dễ sử dụng, sự tiện ích và hiệu quả khi hệ thống hoạt động.

Ví dụ về UX trong ứng dụng đặt xe như Grab:

Khi sử dụng ứng dụng Grab, người dùng trải nghiệm một quy trình liền mạch và thuận tiện. Mở ứng dụng, người dùng dễ dàng xác định vị trí của mình nhờ tính năng định vị GPS tự động. Giao diện đơn giản, trực quan với các biểu tượng rõ ràng giúp người dùng chọn loại dịch vụ như xe máy, ô tô, hay giao hàng chỉ bằng vài thao tác. Sau khi chọn dịch vụ, người dùng có thể nhập địa chỉ đích đến nhanh chóng nhờ tính năng tự động hoàn thành địa chỉ. Thông tin về giá cước ước tính và thời gian dự kiến có xe được hiển thị ngay lập tức, giúp người dùng đưa ra quyết định nhanh chóng. Quá trình đặt xe kết thúc với việc hiển thị thông tin tài xế, biển số xe và thời gian xe đến, mang lại cảm giác an tâm cho người dùng. Tính dễ sử dụng, giao diện rõ ràng, thông tin minh bạch và các tính năng hỗ trợ đều góp phần tạo nên một trải nghiệm người dùng (UX) tốt, khiến người dùng cảm thấy hài lòng và tin tưởng khi sử dụng ứng dụng.

Những kỹ năng cần có của một UI/UX Designer:

1. Nghiên cứu người dùng: Khả năng thực hiện và phân tích các nghiên cứu người dùng để hiểu rõ nhu cầu, thói quen và mong đợi của họ.
2. Thiết kế giao diện: Kiến thức về nguyên lý thiết kế, khả năng tạo ra các giao diện trực quan, hấp dẫn và dễ sử dụng.
3. Nguyên lý UX: Hiểu biết sâu sắc về các nguyên lý UX, bao gồm tính dễ sử dụng, tính tiện ích và trải nghiệm tổng thể của người dùng.
4. Prototyping và Wireframing: Kỹ năng tạo nguyên mẫu và wireframe để thử nghiệm và trình bày ý tưởng thiết kế.
5. Phân tích dữ liệu: Khả năng thu thập và phân tích dữ liệu từ các nghiên cứu người dùng và sử dụng thông tin đó để cải thiện thiết kế.
6. Kỹ năng giao tiếp: Khả năng truyền đạt ý tưởng thiết kế rõ ràng và thuyết phục tới các bên liên quan, bao gồm đội ngũ phát triển, khách hàng và các nhà quản lý.
7. Công cụ thiết kế: Thành thạo các công cụ thiết kế phổ biến như Sketch, Figma, Adobe XD, và các công cụ khác liên quan đến UI/UX.
8. Kỹ năng giải quyết vấn đề: Khả năng nhận diện các vấn đề trong trải nghiệm người dùng và đề xuất các giải pháp thiết kế hiệu quả.
9. Kiến thức về công nghệ: Hiểu biết cơ bản về các công nghệ phát triển web và di động để có thể làm việc hiệu quả với đội ngũ kỹ thuật.
10. Tư duy sáng tạo: Luôn có khả năng sáng tạo và đưa ra những ý tưởng mới mẻ, đột phá trong thiết kế.

Những kỹ năng này không chỉ giúp UI/UX Designer tạo ra các sản phẩm chất lượng cao mà còn đảm bảo rằng trải nghiệm người dùng luôn được đặt lên hàng đầu trong quá trình thiết kế.

Vậy giữa UI và UX cái nào quan trọng hơn?

Giữa UI (User Interface – Giao diện người dùng) và UX (User Experience – Trải nghiệm người dùng), không thể nói cái nào quan trọng hơn vì cả hai đều có vai trò quan trọng và bổ sung cho nhau trong quá trình thiết kế sản phẩm. Tuy nhiên, để hiểu rõ hơn, hãy xem xét chi tiết vai trò của từng yếu tố:

1. UX (User Experience – Trải nghiệm người dùng)
   • Vai trò: UX tập trung vào việc tối ưu hóa tổng thể quá trình tương tác của người dùng với sản phẩm. Nó bao gồm việc nghiên cứu hành vi người dùng, hiểu rõ nhu cầu của họ, và thiết kế các giải pháp để đáp ứng các nhu cầu đó một cách hiệu quả và dễ dàng.
   • Quan trọng vì: Nếu trải nghiệm người dùng không tốt, người dùng sẽ không muốn sử dụng sản phẩm, bất kể giao diện của nó có đẹp đến đâu. UX đảm bảo rằng sản phẩm có tính tiện ích, dễ sử dụng và đáp ứng đúng nhu cầu của người dùng.
2. UI (User Interface – Giao diện người dùng):
   • Vai trò: UI tập trung vào khía cạnh trực quan của sản phẩm, bao gồm thiết kế màu sắc, bố cục, typography, và các yếu tố tương tác. Mục tiêu của UI là tạo ra một giao diện hấp dẫn, thân thiện và trực quan cho người dùng.
   • Quan trọng vì: UI là phần đầu tiên mà người dùng nhìn thấy và tương tác. Một giao diện hấp dẫn và dễ hiểu có thể thu hút người dùng ngay từ cái nhìn đầu tiên và tạo cảm giác thoải mái khi sử dụng.

Cả UI và UX đều quan trọng và không thể tách rời. UX tốt giúp đảm bảo rằng sản phẩm đáp ứng nhu cầu của người dùng và dễ sử dụng, trong khi UI tốt đảm bảo rằng sản phẩm hấp dẫn và trực quan. Một sản phẩm thành công cần có sự cân bằng giữa một trải nghiệm người dùng xuất sắc và một giao diện người dùng đẹp mắt. Vì vậy, việc ưu tiên cái nào hơn sẽ phụ thuộc vào bối cảnh cụ thể và mục tiêu của dự án. Tuy nhiên, để đạt được sự thành công tối đa, cả UI và UX đều cần được chú trọng và phát triển đồng đều.

Công việc của một UI/UX Designer

UI Design

Công việc của một UI designer là thiết kế giao diện người dùng trên các thiết bị di động, máy tính và các thiết bị khác, nhằm tạo ra một trải nghiệm người dùng tốt nhất. Các nhiệm vụ chính của một UI designer bao gồm:

• Nghiên cứu và phân tích: Tìm hiểu và đánh giá các tính năng của sản phẩm cần thiết kế giao diện.
• Thiết kế bản mẫu: Tạo các prototypes và mockups để trình bày ý tưởng thiết kế.
• Tương tác với các nhóm liên quan: Làm việc với các nhóm thông tin khác để đảm bảo thiết kế có tính tương thích và khả thi.
• Xây dựng giao diện đáp ứng: Phát triển các giao diện người dùng (UI) đáp ứng và hệ thống các thành phần để tối ưu hóa trải nghiệm người dùng.
• Tạo giao diện thân thiện: Thiết kế các giao diện người dùng dễ sử dụng và thân thiện với người dùng.

UX Design

Một UX designer chịu trách nhiệm thiết kế trải nghiệm người dùng tốt cho sản phẩm hoặc dịch vụ. Các nhiệm vụ của một UX designer bao gồm:

• Nghiên cứu và phân tích: Tìm hiểu và đánh giá các yêu cầu của người dùng và khách hàng.
• Thiết kế trải nghiệm: Xây dựng các giao diện người dùng và các trải nghiệm liên quan đến việc sử dụng sản phẩm hoặc dịch vụ.
• Tạo mô hình và bản vẽ tương tác: Minh họa các trải nghiệm người dùng thông qua các mô hình và bản vẽ tương tác.
• Thử nghiệm với người dùng: Kiểm tra các trải nghiệm với người dùng để đảm bảo tính khả dụng và hiệu quả.
• Cập nhật và cải tiến: Liên tục cập nhật và cải tiến các trải nghiệm người dùng dựa trên phản hồi từ khách hàng và người dùng.

Cả UI và UX designers đều đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo rằng sản phẩm không chỉ hấp dẫn về mặt thẩm mỹ mà còn dễ sử dụng và đáp ứng được nhu cầu của người dùng.